Wróciłam z Sycylii i zastanawiam się, co napisać. Przecież tyle już o niej pisano i mówiono. Każdy jest w stanie wymienić kilka podstawowych stereotypów dotyczących tej wyspy. Sami jej mieszkańcy szczycą się swoją odmiennością i na pytanie skąd jesteś, żaden Sycylijczyk nie odpowie wam ,,z Włoch”. Nie bez powodu J.W. Goethe napisał kiedyś: ,,Kto nie widział Sycylii, ten nie rozumie Włoch. Tu bowiem jest klucz do wszystkiego.” Rzeczywiście wszystko włoskie, co znacie, na Sycylii jest jeszcze bardziej dostrzegalne.

Nie ma co zatem, opowiadać o mafii, lodach pistacjowych, czy Etnie. To, co zdecydowanie jest mi bliższe to młode pokolenie rodowitych Sycylijczyków, czym żyją, o czym marzą i jak wciąż manifestują swoją odrębność w XXI w.

O dziwo, młodzi ludzie we Włoszech wciąż skupiają się na podkreślaniu swojego pochodzenia, podkreślaniu z dumą oczywiście. Teraz Sycylia to już nie tylko oddzielna kuchnia czy dialekt, ale także marki ubrań, czy zespoły muzyczne. Dzisiejsi, sycylijscy dwudziestoparolatkowie to potomkowie tych, którzy być może zginęli z rąk mafii. Noszą w sercu okrutne historie, pragną dowieść prawdy, jednocześnie chcąc o niej jak najszybciej zapomnieć. Są dumni z ojców, ale nie chcą żyć jak oni. Niektórzy zamiast iść do szkoły, pomagają w polu. A ci, którzy mieli odwagę wyjechać, są często wciąż szykanowani, w niektórych miejscach, za swój ,,wieśniacki” akcent i znane na całym świecie lenistwo.

Symbole

Prawie każdy młody Sycylijczyk ma w swoim pokoju zawieszoną flagę Sycylii z trinacrią. Zdobi ona także ich samochody, inni noszą ją w postaci breloczków. Jest odwiecznym symbolem wyspy, widniejącym na jej herbie i fladze. To głowa Meduzy z greckiej mitologii, najmłodszej z trzech Gorgon, z której wychodzą trzy zgięte w kolanie nogi przedstawiające trzy najbardziej wysunięte cyple Sycylii: Capo Lilibeo, Capo Passero i Capo Peloro. Jej włosy zastępują węże, a dookoła głowy przeplatają się kłosy zboża symbolizujące urodzajne ziemie wyspy. Zazwyczaj trinacria widnieje na dwukolorowym tle, czerwony to kolor Palermo, a żółty Corleone, dwóch pierwszych miast walczących z rządami Andegawenów.

Każdy sycylijska rodzina ma też w domu karty sycylijskie, którymi grają w scopę (gra popularna w całych Włoszech) lub tivitti. Talia składa się z czterech kolorów: spade (szable), oro (złoto),coppe (kielichy) i mazze (maczugi). Naprawdę ciężko znaleźć Sycylijczyków grających w dla nas normalne, a według nich francuskie, karty.

Młodzi chętnie noszą powyższe symbole. Parę lat temu powstał nawet sklep Siculamente. To sycylijska marka odzieżowa, którą założyło trzech studentów z Ragusy. Ich głównym produktem są T-shirty, obecnie już także torby, bluzy, czy czapki, z nadrukowanymi przysłowiami i symbolami sycylijskimi. Wśród nich rządzi oczywiście Trinacria, cannolo (sycylijska rurka z ricottą) i kolory kart sycylijskich. Główne hasła, wszystkie oczywiście w dialekcie to: futtitinni (miej to w dupie), sabbinirica (starodawne, uroczyste, sycylijskie powitanie), czy bedda matri (łagodne przekleństwo, typu: o matko!)

Sama nazwa firmy to niesamowicie pomysłowa gra słów, po włosku słówko sicuramente oznacza – na pewno, z pewnością. Natomiast siculo(a) to przymiotnik oznaczający, w dialekcie, sycylijski. Siculi byli pierwotnymi mieszkańcami Sycylii. Mente, z kolei, oznacza umysł. Pełna nazwa siculamente, będzie oznaczała zatem sycylijski umysł, rozum, lub sycylijskiego ducha. W moim, wolnym tłumaczeniu brzmiało by to ,,naturalnie sycylijski umysł”.

Film i muzyka

Swoją tożsamość młodzi Sycylijczycy zdecydowanie podkreślają także w wszelkiego rodzaju kulturze masowej.

Ficarra i Picone to dwóch sycylijskich komików, z Palermo, którzy od ’97 do 2014 roku prowadzili program Zelig w telewizji włoskiej. W 2001 roku wyszedł natomiast ich pierwszy oficjalny film. Od tego czasu wielu młodych ludzi w codziennych rozmowach, często nieświadomie, rzuca cytatami z ich filmów. Aktorzy do dziś sterują trendami językowymi młodego pokolenia Sycylijczyków.

Muzycznie Sycylijczycy też nie pozostają w tyle. Na wyspie, wśród młodych, zdecydowanie rządzi rap, któremu bardzo sprzyja melodyjność dialektu. Istnieje wiele hip-hopowych grup znanych w całych Włoszech, pochodzących właśnie z Sycylii. Inny typ muzyki reprezentuje natomiast zespół Tinturia, którego kawałki zna każdy młody mieszkaniec wyspy. Sukces zawdzięczają swoim autorskim tekstom w dialekcie. W 2002 roku stworzyli ścieżkę dźwiękową do jednego z filmów Ficarra i Picone. Wówczas ich twórczość nabrała rozpędu. Teksty Tinturii mówią o autonomii młodych, mocno propagują menefreghismo (olewanie wszystkiego), nienawiść do rządu, marihuanę, ucieczkę przed policją i odpowiedzialnością.

Myślicie, że młodzi Sycylijczycy do obiadu popijają coca-colę, jak młodzież na całym świecie? Nie! Oni przecież muszą być inni. Najbardziej znanym bezalkoholowym napojem gazowanym jest tam Chinotto, bardzo przypominające zwykła colę, jednak o trochę bardziej gorzkim smaku, produkowane z cytrusów rosnących na wyspie.

Wikipedia po sycylijsku? Tak, La nciclupidìa lìbbira

Sycylijczycy doczekali się, a może inaczej, stworzyli sobie nawet swoją wersję Wikipedii, która została oficjalnie przyjęta. Wiele definicji możemy dziś przeczytać nie tylko w języku włoskim, ale także w dialekcie sycylijskim. Fakt faktem, Sycylijczycy we wszelkich komunikatorach internetowych posługują się zawsze swoim językiem, mimo doskonałej znajomości poprawnej włoszczyzny.

Tak bardzo dumni ze swojego pochodzenia i tożsamości, młodzi Sycylijczycy masowo opuszczają jednak swoją ukochaną wyspę. Oczywiście w pogoni za pieniądzem. Na Sycylii, poza sezonem letnim, w którym bez problemu znajdą pracę, nic się nie dzieje. Wszyscy odwiedzają te same bary i kawiarnie, w których pracują znajomi, bądź znajomi znajomych. Ale nieważne jak daleko wyjeżdżają, zawsze wspominają swoje tereny z przesadnym sentymentem i z ogromną dumą. Według nich nigdzie nie jest tak ciepło, i nigdzie nie ma tak dobrego jedzenia, jak u nich. No w tym ostatnim nie można się z nimi nie zgodzić.